اینبار در یاردانگ از شهر خوسف نقطه مرزی شهرستان خوسف در استان خراسان جنوبی و ۳۶ کیلومتری غرب شهرستان بیرجند در حاشیه بیابان میگوییم، شهری که میتوان گفت که در مرز ورود به بیابان لوت در انتهاییترین نقطه استان خراسان جنوبی قرار دارد.
خوسف در قدیم محل تلاقی راههای بیابانی بوده است. این شهر یکی از قدیمیترین شهرهای خراسان جنوبی بوده و در منابع تاریخی از آن با نامهای خسف، خسب و خوسف یاد شده است. به نظر میرسد ریشه کلمه خوسف در زبان گرجی و به معنی زمینزاده بوده و توسط مهاجران گرجی که در این منطقه پیش از دوره اسلامی ساکن شده بودند نام گرفته است و از این جهت قدمت و شهرتی بیش از شهر بیرجند دارد.
این شهر در کنار رودی به نام رود خوسف که به آن شاهرود نیز میگویند قرار گرفته است. در شهر به جز یک قلعه ویران شده و قبرستانی قدیمی آثار تاریخی به چشم نمیخورد.
مقبره ابنحسام شاعر قرن نهم هجری بر بلندای حاشیه شهر واقع شده است و علاوه بر زعفران، زرشک، انار، عناب، سنجد، بافت قالی در نقشها، طرحها و رنگهای متنوع نیز از کشت و صنایع دستی آن به شمار میرود.
این شهرستان از قدیم بر سر چند راه مهم واقع شده که یکی راه اصلی، خوسف به بیرجند است و دیگری راهی که به بیابان لوت شمالی رسیده که از آن طریق به روستای نایبند و شهرستان راور منتهی میشود، ضمن آنکه این شهرستان در ابتدای راه بیابانی بیرجند به خبیص قرار گرفته است که شرح آن در پستهای قبلی + آمده است. در حاشیه کناری این شهر، جایی که بیابان شروع میشود خانوادههایی دامدار سکونت دارند که با گلههای شتر در کومههای خود زندگی میکنند.