یاردانگ

یاردانگ کلمه‌ای ترکمنی است که اول بار محقق و کاشف سوئدی سون هدن Sven Hedin در سال ۱۹۰۳ وارد واژگان انگلیسی شد و در فارسی به نام کلوت شناخته می‌شود.
کلوت‌ها و یاردانگ‌ها در ایران و چین دیده می‌شود که در ایران در بیابان لوت و در چین به نام لیاگنز و در منطقه کایدام دیده می‌شود. کلوت يا ياردانگ‌هاى لوت يکى از ناهمواری هاى ويژه مناطق بيابانى ايران مى‌باشد که در سازندهاى مارنى در حوزه آبخيز بستر لوت در جنوب شرقى ايران واقع گرديده است و وسعتى به طول حدود ۱۲۰ کيلومتر و عرض ۸۰ کيلومتر را پوشش مى‌دهد. ياردانگ‌هاى لوت، هر چند که در حال حاضر تحت تاثير فرسايش بادى انتخابى مى‌باشد ولى بررسى‌هاى فيزيوگرافى و ژئومرفولوژى نشان داده که هم فرآيند فرسايش آبى و هم فرسايش بادى در شکل گيرى آنها دخالت داشته‌اند.

مطالعات ژئومرفولوژى انجام شده بر اساس تفسير تصاوير ماهواره‌اى لندست، عکس هاى هوايى (مقياس 50000: 1 و 20000: 1) و بازديدهاى صحرايى نشان داد که دو لند فرم کاملاً مجزا در مناطق ياردانگ ها وجود دارند. يکى پشته‌ها و ديگرى راهروها. چهره پشته‌ها عمدتاً تحت تاثير دو نوع فرسايش آبى و بادى پرداخت شده‌اند به طوری که آثار فرسايش آبى به صورت فرسايش شيارى و آبراهه‌اى در بالاى دامنه پشته‌ها و آثار فرسايش بادى به صورت بادکندگى در بخش قاعده آنها ديده مى‌شود. راهروها به صورت فضاهاى خالى بين پشته‌ها قرار گرفته‌اند که سطح آنها را اشکال ريپل مارک (درشت دانه و ريزدانه) کفه هاى رسى- سيلتى و تپه هاى ماسه اى در ابعاد گوناگون پوشش داده اند. با توجه به مطالعات ژئومرفولوژى پشته ها و راهروها مشخص ميشود که باد غالب منطقه شمال غربى جنوب شرقى مى باشد. اثر باد غالب بر روى منطقه ياردانگ ها، اشکال زير را از شمال به جنوب بر جاى گذاشته است. شمال منطقه، ياردانگ‌هاى با تراکم و ارتفاع کم، بخش مرکزى، ياردانگ هاى با تراکم زياد و ارتفاع بيشتر و نهايتاً در جنوب منطقه تپه هاى ماسه اى طولى و هلالى شکل که حاصل عمل فرسايش بادى بر روى ياردانگ ها مى باشد وجود دارند.