در ایران تعداد کاروانسراها به دلیل گستردگی مسیر راه‌ها در قدیم زیاد است و هر کدام دارای جاذبه خاص خود می‌باشد اما متاسفانه اکثر این راه‌های قدیمی یا تخریب شده و یا با مرمتی که با تخریب زیاد فاصله‌ای ندارد از شکل اصلی خود خارج شده‌اند. کاروانسرای چهل پایه یکی از صدها کاروانسرای به جا مانده در مسیر آن راه‌ها است.
یکی از این کاروانسراها که با وجود نزدیکی به جاده اصلی کرمان به مشهد هنوز هم به نوعی دور از دسترس است و به خوبی از گذشته برجای مانده کاروانسرای چهل پایه است. کاروانسرایی که مسافرانی که از سمت کرمان به راور طی طریق میکردند تا از آن سمت به سوی نایبند طی طریق کنند، در آن به استراحت می‌پرداختند و خود نشانه‌ای از راه برای جدا شدن از بی راهه بوده است. نام این کاروانسرا به هدف از عدد کثرت چهل است که به دلیل پله‌های زیاد آب‌انبار کنار آن برای رسیدن به آب، بر روی این کاروانسرا به عنوان پایه و پله مانده است. این کاروانسرا دارای یک کوره آجر پزی است که به یقین برای ساخت دیواره‌های این کاروانسرا بکار رفته است و همین طور در کناره‌های آن آب انبار و حوض انبار + و یک برج نگهبانی هم در بالای کوه، نظاره‌گر این کاروانسرای زیباست. در پشت این کاروانسرا هم یک رودخانه فصلی وجود دارد که حوض انبار سمت چپی این کاروانسرا از طریق آن پر می‌شده.
این کاروانسرا هم اکنون در تنگه‌ای در نزدیکی جاده آسفالت اما دور از دسترس متجاوزان و همین طور طبیعت‌گرد نماها واقع است و به خوبی دیوار‌ها و حجره های داخلی آن سالم مانده است. حوض انبار کنار آن که به دلیل عدم رسیدگی پر از شن شده و همین طور کارگاه آجر پزی در کنار آن حکایت از ساخت آجرهای خاص برای این کاروانسرا در زمان ساخت بوده است. همین طور وجود برجی بر روی کوه حکایت از نگهبانی از قلعه می‌باشد که قراولان از داخل آن می توانستند به خوبی عبور و مرور کاروانیان و راهزنان را زیر نظر داشته و به موقع به اطلاع کاروانیان ساکن در این کاروانسرا برسانند.
این کاروانسرا توسط یکی از بزرگان بم به نام سلیمان خان بهجه الدوله ساخته شده است
Comments ۱