سگ توره چیست؟
در مورد پدیده هیبرید شدن حیوانات یا همان دورگ شدن توسط آمیزش و زادآوری اعضای متفاوت خانواده سگ‌سانان از جمله سگ‌ها، گرگ‌ها و شغال‌ قبلا نیز در یاردانگ نوشته‌ایم. در پستی با عنوان گرگاس گونه‌ای که مشخصا از آمیزش سگ و گرگ پدید آمده است و در حاشیه شهرها و بیابان‌های ایران دیده می‌شود.

شوربختانه مشکل دورگه شدن در خانواده سگ‌سانان از آنجا حادث می‌شود که سگ‌ها توانایی جفت‌گیری و زادآوری با برخی دیگر، از گونه‌های خانواده سگ‌سانان را دارند. مطالعات ژنتیکی نشان داده که سه گونه سگ، شغال و گرگ ساختار ژنتیکی نزدیک به هم داشته و در نتیجه این گونه‌ها در طبیعت و حتی در اسارت نیز می‌توانند با یکدیگر جفت‌گیری کرده و حاصلی از گونه‌های جدید را بوجود آورند. ورود ژن‌های اهلی سگ‌ها به درون جمعیت وحشی گرگ‌ها و شغال‌‌ها می‌تواند یک تهدید جدی و موثر بر یکپارچگی ژنی گرگ‌ و شغال شود.

تاکنون گزارشات بسیاری توسط محیط‌بانان، کارشناسان و همین‌طور ثبت عکس‌هایی توسط عکاس‌ها و یا دوربین‌های تله‌ای بدست آمده که دلالت بر حضور سگ‌های ولگرد در عرصه‌های طبیعی زیست محیطی به صورت انفرادی یا به همراه گرگ و حتی شغال دارد، این حضور در نهایت منجر به بوجود آمدن دورگه‌هایی از گرگاس و سگ توره می‌شود. (در روباه‌ها + این اتفاق صورت نمی‌گیرد)

سگ‌توره، ترکیبی حاصل از جفت‌گیری شغال و سگ اهلی است که در سال‌های اخیر در ایران نیز دیده شده است. این جانور مطابق دیگر دورگه‌ها به مانند گرگاس نه تنها از نظر ظاهری بلکه از نظر رفتاری نیز ترکیبی از ویژگی‌های هر دو والد خود را دارد. پدیده سگ‌توره به‌ ویژه در مناطق روستایی و حاشیه زیستگاه‌های طبیعی ایران، تبدیل به خطری مهم از جنبه‌های گوناگون در جوامع انسانی و همین‌طور در حوزه محیط زیست و همین طور دامپروری شده است.

طبق گزارشات و مشاهدات میدانی، احتمال وجود سگ توره در مناطق مرکزی (بیابان‌های مرکزی) و شمالی ایران بیشتر از دیگر مناطق جغرافیایی ایران است. تاکنون گمانه‌زنی‌هایی برای گونه‌های دورگ با خصوصیاتی همچون شغال و سگ صورت گرفته که اگر چنین باشد باید شاهد گونه سگ توره باشیم. گونه‌ای که به مانند گرگاس، با رفتارهای نیمه وحشی ترسی از حضور انسان نیز در این مناطق ندارد.

بد نیست بدانیم، از انواع شغال‌هایی که در ایران وجود دارد، شغال طلایی از لحاظ ژنتیکی به سگ و گرگ نزدیک‌تر بوده و از این روی جفت‌گیری با سگ‌های ولگرد توسط این نوع از شغال‌ها سبب تولید نسل‌هایی دورگ و بارور از سگ توره می‌شود.

از نظر شکل ظاهری می‌توان گفت سگ‌توره‌ دارای پوزه‌ای کشیده به مانند شغال‌ها، گوش‌های ایستاده و تیز و بدنی لاغر و عضلانی بوده که با رنگ خاکستری تا طلایی متمایل به خاکستری قابل شناسایی است. از نظر رفتاری نیز می‌توان گفت سگ‌ توره ترکیبی از خوی وحشی شغال اما با رفتاری اجتماعی‌تر بوده که به مانند سگ‌ها ترسی از حضور انسان ندارد و به دام‌های دامداران نیز با وحشی‌گری خاص حمله می‌کند. جالب آن‌ جا است که در موارد ثبت شده سگ‌ توره‌ها صدایی به مانند پارس یا ناله از خود ایجاد می‌کند و تمایلی چون اسلاف خود به زوزه‌های وحشتناک شغال‌ها را ندارد.

صدای سگ توره را میتوانید بشنوید

سگ توره‌ها نیز همچون گرگاس‌ها تهدید مهمی در اکوسیستم طبیعی جانوری بوده و خطرات بسیاری را برای جامعه انسانی با ناقل بودن به بیماری هاری و گزش انسانی دارند.

مطابق آن چه قبلا نیز در خصوص گرگاس‌ها در یاردانگ گفته شد، یکی از عوامل اصلی افزایش جمعیت سگ‌توره‌ها در ایران، رشد بی‌رویه‌ جمعیت سگ‌های ولگرد و غذارسانی به آنها است. برخی افراد با رفتارهای احساسی در جهت غذارسانی به سگ‌های ولگرد، به‌طور ناخواسته به بقا و افزایش جمعیت آنها کمک می‌کنند. همان‌طور که گفته شد این امر موجب می‌شود که شغال‌ها و گرگ‌ها به مناطق مسکونی نزدیک‌تر شوند و احتمال آمیزش بین سگ و گرگ یا شغال افزایش یابد و خطرات هم‌زیستی سگ توره و گرگاس با جوامع انسانی به درگیری‌های زیادی منجر شود. از طرف دیگر وجود چنین حیواناتی در اقلیم‌هایی بیابانی با تنوع اندک جانوران زیست بوم بسیار شکننده بیابانی می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. ( در بیابان لوت روباه شنی یکی از جانوران در خطر این حیوانات دورگه می‌باشد)

سازمان محیط زیست به عنوان متولی زیست بوم در ایران می‌تواند با استناد به کنوانسیون تنوع زیستی جهانی مونمینگ و مونترال نسبت به حذف و یا کاهش گونه‌های مهاجم به میزان ۵۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ اقدام نماید.