پنجه عقاب عملیاتی که به شکست انجامید و توسط نیروهای نظامی آمریکایی در خاک ایران انجام شد.
در ساعت ۳ صبح روز چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۳۵۹ هشت هلیکوپتر از ناو هواپیمابر آمریکا که در خلیج فارس مستقر بود به سمت ایران پرواز میکند تا شروعی برای عملیاتی شود که به نام پنجه عقاب نامگذاری شده بود. این ماموریت ظاهرا از همان ابتدا دارای مشکل بود و یکی از هلیکوپترها قبل از رسیدن به خاک ایران با نقص فنی مجبور به بازگشت به ناو آمریکایی میشود و بقیه آنها وارد ایران شده تا به نام پنجه عقاب عملیاتی که به شکست انجامید را در تاریخ ثبت کنند.
هلیکوپترها با پرواز پایین برای دور ماندن از رادارهای ایران وارد خاک ایران میشوند و مسیری که از قبل برای آن تمرین شده بوده را در میان بیابان لوت ادامه میدهند، در میانه راه یکی دیگر از هلیکوپترها به دلیل مشکل ایجاد شده در تیغه ملخهایش، مجبور به رهاسازی در بیابان لوت شده و خدمه آن به دیگر هلیکوپترها منتقل میشوند. ۶ هلیکوپتر باقیمانده با تاخیر زمانی به محل از پیش تعیین شدهای در نزدیکی شهرستان طبس میرسند و یکی دیگر از آنها هم در آنجا از کار میافتد!
فرمانده نیروهای دلتای آمریکا تقاضای لغو عملیات را به زنجیره فرماندهی میکند، در راس این عملیات جیمی کارتر رییس جمهور وقت آمریکا بر روی ادامه عملیات پافشاری میکند. هواپیماهای هرکولس مدل C 130 که نقش ترابری و سوخترسانی را به همراه اختلال روی رادارهای ایران به عهده داشتند نیز از پایگاه آمریکا پرواز و به خاک ایران وارد میشوند و در نزدیکی محل استقرار باقیمانده هلیکوپترها به زمین مینشینند +.
نسخهای از هواپیمای هرکولس در این عملیات بکار برده شده بود که بتواند عملیات سوخترسانی را بر روی زمین برای هلیکوپترها انجام دهد و به همین منظور یکی از هلیکوپترها به سمت یکی از دو هواپیمای هرکولس، پروازی را بر سطح زمین انجام میدهد که با توجه به تاریکی و طوفان شنی که ناگهان رخ داده بود و عدم راهنمایی لازم به آن برخورد میکند و انفجار در میان بیابان، شکست عملیات را برای نظامیان آمریکایی دیکته میکند. ۸ نفر از نیروهای آمریکایی در این تصادم کشته شدند و مابقی به ناچار سوار بر هواپیمای هرکولس باقیمانده به سمت پایگاه خود حرکت کردند و ۵ هلیکوپتر دیگر را در این بیابان باقی میگذارند.
قرار بر این بود که هلیکوپترها، پس از سوختگیری به نزدیکی جنوب شرق تهران رسیده و نیروهای کماندو را پیاده کرده تا با عملیاتی دیگر به نجات گروگانها روند، اما با انفجار هواپیما و یکی دیگر از هلیکوپترها، همینطور اتوبوس مسافربری و کامیون سوختی که در آن زمان به محل حادثه رسیده بود و خود مشکل دیگری برای کماندوهای آمریکایی ایجاد کرده بود، همه از دلایلی بود که منجر به شکست عملیات پنجه عقاب در خاک ایران شد. عملیاتی که اگر با موفقیت انجام میشد شاید بزرگترین و پیچیدهترین عملیات نظامی تاریخ لقب میگرفت.
این عملیات جزییات بسیار زیادی داشت که در حیطه آگاهیرسانیهای ما نیست و تنها از این جهت در اینجا عنوان شد که کل قسمت ابتدایی عملیات هوایی از روی بیابان لوت گذر کرده و این بیابان چون دالانی خلوت و بیحفاظ برای هواپیماها و هلیکوپترهای آمریکایی بود که توانستند بدون دیده شدن تا شمال شرقی ایران، به راحتی نفوذ کنند.
این هم یک مورد دیگر از سالهایی بود که بیابان لوت به عنوان کریدوری امن برای اشرار و قاچاقچیان کشورهای همسایه و همینطور برای نیروهای خارجی مامن امنی بود که از طریق آن به مرکز و شمال کشور دستیابی داشتند و برای همین امر نیروهای امنیتی و نظامی به دنبال چارههای متعددی برای امن کردن منطقه بودند که متاسفانه تا حال حاضر به نوعی این تمهیدات گریبانگیر ما شده است. اگر چه در زمان خود شاید تنها راه حل باقیمانده برای مقابله بود.