دشت کویر

You might also like

خشاب، خشابه، خشابات، خشبات

۲۲ آبان ۱۴۰۴

شهر سوخته منطقه‌ای باستانی در سیستان

۱۶ آبان ۱۴۰۴

دشت کویر در نقشه‌ها و کتاب‌ها با نام‌هایی چون کویر مرکزی، چاله مرکزی و یا صحرای عظیم نیز نام برده شده که در محدوده مرکز فلات ایران با مساحت تقریبی ۷۸۰۰۰ کیلومتر مربع واقع شده است.

دشت کویر را می‌توان پهناورترین بیابان‌ ایران دانست که از شمال به دامنه‌های رشته کوه البرز و از غرب به حوالی شهرستان‌های قم و کاشان، از شرق به کوه‌های پیرحاجات و ازبک کوه و از سمت جنوب نیز به شهرستان طبس و در نهایت به بیابان لوت خواهد رسید. به دلیل باتلاق‌های نمک و همین‌طور نمک‌زار بودن آن که در اکثر مناطق این بیابان بزرگ قرار دارد آن را به کویر و دشت کویر نام برده‌اند.

بند ریگ یکی از بیابان‌های بزرگ منطقه دشت کویر است که سه ناحیه کویر مرنجاب، پشت ریگ و ریگ بلند را در برگرفته است. این بیابان چون شکل نعل اسب به سوی شرق از جزیره سرگردان در دریاچه نمک مسیله تا ابوزیدآباد ادامه دارد. بند ریگ مجموعه‌ای از تپه‌های ماسه‌ای است که به دلیل وزش بادهای فرسایشی همواره شاهد روان بودن ماسه‌ها در آن می‌باشیم و کویر مرنجاب نیز در قسمتی از آن قرار گرفته است. کویر مرنجاب در استان اصفهان و شمال شهرستان آران و بیدگل که از توابع شهرستان کاشان است قرار دارد و از شمال به دریاچه نمک مسیله، از غرب به بیابان مسیله و کویر آب شیرین، از شرق به بیابان پشت ریگ و پارک ملی کویر و از جنوب نیز به بیابان بند ریگ و تپه ماسه‌های روان آن منتهی می‌شود. در حقیقت نام این بیابان از کاروانسرا و قنات کناری آن از دوران صفویه نامگذاری شده و به دلیل نزدیکی به تهران و اصفهان به قطب گردشگری منطقه تبدیل شده است.

راه دسترسی به کویر و کاروانسرای مرنجاب را در این پست + شرح داده‌ایم که از تهران تا این کاروانسرا حدود ۲۷۰ کیلومتر بوده که مسیری راحت برای رسیدن و استفاده از مزایای این منطقه است. منطقه دارای پوشش گیاهی از نوع گیاهان شورپسند به مانند گیاهان گز، تاغ و قیچ است. جانورانی چون گرگ، شغال، آفتاب پرست، بزمجه، انواع مار و مارمولک، روباه و گربه شنی و پرندگانی چون تیهو، عقاب و شاهین نیز در منطقه دیده شده است. جاذبه‌هایی که در این منطقه وجود دارد علاوه بر کاروانسرا و قنات کنار آن که به استخر زیبای جلو سرریز می‌شود، چاه دستکند، ریگ بلند، قلعه کرشاهی را نیز می‌توان نام برد. وسعت دریاچه نمک مسیله در شمال کاروانسرای مرنجاب حدود ۶۵۰ کیلومتر مربع بوده که در فصل‌های پر باران منظره زیبایی را ایجاد می‌کند و پس از تبخیر آب رسوب نمک در سطح دریاچه شکل‌های چندضلعی پلی‌گون و اشکالی پفکی شکل زیبایی را به دلیل سطحی بودن آب و درجه حرارت بالا در هنگام تبخیر آب که از خاک بیرون می‌آید ایجاد می‌کند.