منطقه فلات ایران به خصوص در قسمت بیابانی خود، یعنی حاشیه بیابان لوت از دیر باز اهمیت بالایی را در سکونت اقوام گذشته و عبور کاروانیان داشته و هنوز هم پس از عبور از میان تاریخ، در این منطقه وسیع، نشانه هایی را برای اثبات این موضوع پیدا میکنیم، تمدن هایی که همچون پیدا شدن درفش کاویانی در شهر کوچکی به نام شهداد یا به نام قدیمی خود خبیص از زنده بودن این منطقه در حاشیه لوت خبر میدهد، چیزی که باورش سخت است و گمان هم نمی‌شد که در این شهر کوچک، تمدنی با قدمت بیش از ۶۰۰۰ سال از درون خاک بیرون آید.
You might also like
چندی پیش و پس از یک دوره طولانی سکوت، بازهم استان کرمان در شرق ایران بر سر زبان ها افتاد و تاریخ نگاران و باستان شناسان در پی یافتن حقیقتی بودند که در صورت اثبات می‌توانست انقلابی را در زمان و مکان پیدایش شهرنشینی و تمدن در دنیا بپا کند.
منطقه وسیع بین النهرین و مصر به عنوان گهواره تمدن های بشر همچون سومری ها، بابلی ها، آشوری و اکدی ها همیشه تداعی کننده دوره باستانی و پیدایش تاریخ تمدن بشریت بوده و اکنون تمدنی قدیمی تر از اینها در گل نبشته های سومری نامی زیبا را برایمان آشکار کرد نامی در خور یک دوره باستانی به نام اَرَتَ.
طی سالیان گذشته در خصوص این تمدن گم شده نظریات زیادی بین باستان شناسان مطرح است و گروهی آن را صرفا یک نام در داستان ها می‌دانند و رای بر عدم وجود آن می‌دهند و گروهی دیگر جایگاه این تمدن گمشده را در غرب فلات ایران گمانه زنی کرده و برخی دیگر از باستان شناسان و تاریخ نگاران بر اساس لوح های سومری ها آن را در شرق کنونی ایران مکان یابی کرده اند.
در گل نبشته های سومری داستانی میخوانیم که از سرزمینی با برج و باروهای لاجوردی و دیوارهای آجری قرمز یاد شده، که پادشاه اوروک سومری از مردم اَرَتَ درخواست تسلیم شدن را می‌کند و اینگونه آدرس دهی شده که با گذر از سرزمین عیلامی ها و انشان (فارس کنونی)، با پشت سر گذاشتن هفت کوه به اَرَتْ میرسیم.
اَرَتَ کجاست و چه رازهایی را برایمان آشکار خواهد کرد؟ دکتر یوسف مجید زاده باستان شناس نامی، مدت هاست که به دنبال ارتباطی بین یافته های شهداد، شهر سوخته و جیرفت است، فرضیه ای که با ارتباط جغرافیایی نزدیک این مکان ها به یکدیگر تقویت شده و می‌تواند سکونت باستانی در هزاران سال گذشته را فریاد کند.
با کشفیات جدید که در جیرفت از زیر زمین بدست آمد نظریه وجود یک تمدن آن هم قدیمی تر از تمدن بین النهرین تقویت شد. برای داشتن و اثبات یک تمدن باید به دنبال آثار وجود صنعت، آیین، حکومت، خط و زبان باشیم که با پیدا شدن دو لوح گلی و یک آجر منقوش به خطی تازه، علی رغم عدم ترجمه آن ها و همین طور آثار بدست آمده از منطقه و آن چه در مسیر قاچاق عتیقه توسط مردم ناآگاه محلی به موزه های خصوصی و یا دولتی کشورهای دیگر راه پیدا کرده، میتوانیم استنادی به نظریات دکتر مجیدی داشته باشیم، تمدنی باستانی که پیش از کوچ آریایی ها به فلات ایران در جنوب شرقی ایران وجود داشته است. تمدنی که با اثبات وجود آن تمامی نظریه های باستان شناسی و تاریخی در کل دنیا دوباره بازنویسی خواهد شد.
با توجه به همه داشته ها، میتوان برای منطقه جیرفت باستانی تصور یک ابر شهر و یا یک تمدن بزرگ و قدیمی تر از تمدن سومری ها و عیلامی ها را در بین النهرین را داشت. تا اینجا از نحوه پیدایش یک تمدن بزرگ گفتیم، از شاید ها یا باید های آن و اگر بخواهیم نگاهی کلی تر به تمدن اَرَتَ بیاندازیم شاید بی راهه نباشد در مناطقی از شهداد تا جیرفت در استان کرمان، بازهم انتظار پیدایش شهری یا منطقه ای مسکونی وابسته به همین تمدن را داشته باشیم.
تیم تخصصی یاردانگ با حضور برادران خاتمی، مجید و فرهنگ به دنبال جستجوی مسیر طی شده توسط دکتر مستوفی، پدر جغرافیای ایران در بیابان لوت و حاشیه شهری شهداد به آثار و نشانه هایی از شهر یا روستاهایی زیر خاک دست پیدا کرده اند که شاید همان باشد که دکتر مستوفی در سلسله گزارشات و نوشته های دست خطی خود ذکر کرده و این منطقه هنوز در بیابان، دست نخورده باقی است. این آثار که در امتداد طولی صدها کیلومتر چون رشته ای در بیابان لوت و در مسیر کاروانیان به جا مانده را میتوان به تمدن شهداد ویا تمدن تازه پیدا شده اَرَتَ نسبت داد.
در حال حاضر با پیدا شدن این یافته جدید در بیابان لوت باید بررسی میدانی را گسترده کرد و نیاز است تا با متخصصان باستان شناسی به کاوش بیشتر و بررسی علمی باستان شناسی پرداخت تا ارتباط این یافته های مدفون شده در زیر خاک را با تمدن جیرفت و یا همان اَرَتَ مشخص نموده و دنیا را مبهوت این منطقه از جنوب شرقی ایران کرد.
