کاروانسراهای ایرانی

You might also like

تمدن جیرفت

۰۸ آبان ۱۴۰۴

نکوداشت نهمین سال از ثبت جهانی بیابان لوت

۲۱ مهر ۱۴۰۴

کاروانسراهای ایرانی و سازه‌هایی بومی ایران که شوربختانه به حال خود رها شده‌اند. عصر یکشنبه، ۲۶ شهریور ماه ۱۴۰۲ (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳) بود که در چهل‌ و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) در شهر ریاض عربستان، تعداد ۵۴ کاروانسرا در ایران به عنوان میراث فرهنگی ملموس به تصویب اکثریت آرا رسید + .

دو سال از این رخداد مهم و ارزشمند می‌گذرد و پس از آن کاروانسراهای ایرانی که با سازوکارهایی در این لیست قرار گرفتند، بازهم به حال خود رها شدند. بیاد داریم که تلاش‌های زیادی در تمامی استان‌ها توسط سازمان‌های میراث فرهنگی انجام شد تا هر استان بتواند تعدادی از کاروانسراهای خطه خود را به نوعی وارد این لیست کند. تلاش‌هایی که بیشتر برای جلب نظر کارشناسان بازدید کننده از طرف یونسکو بود تا مرمتی اصولی با برنامه‌ برای سال‌های بعد از آن و متاسفانه آنچه شاهد هستیم به مانند دیگر پروژه‌ها و طرح‌ها تنها رها شدن و به حال خود گذاشتن این کاروانسراها بوده است. 

چیزی که بعد از این دو سال شاهد آن هستیم را می‌توان مرمت‌های غیر اصولی، بهره‌برداری‌های نادرست از فضا و مکان این سازه‌های بومی ایران دانست که همگی بر اساس تغییرات مدیریتی در نهادها و سازمان‌های ذیربط و نبود برنامه ریزی‌های بلند مدت دانست.

آیا به زودی شاهد بازدید‌هایی از سوی کارشناسان یونسکو خواهیم بود؟ آیا این سازه‌های بوم‌زاد ایرانی از لیست ثبت شده در یونسکو بیرون خواهد آمد؟ آیا با رها شدن این کاروانسراها دوباره شاهد تخریب و از بین رفتن تدریجی آنها هستیم؟ سازمان‌ها و نهادهای مربوطه چه راهکارهای و برنامه‌هایی برای باقی‌ماندن این کاروانسراهای ایرانی در لیست یونسکو خواهند داشت؟ وظیفه ما در قبال اینگونه اثر‌های ثبت شده و غیر ثبتی چیست؟ نظر شما در این خصوص چیست و چه راهکاری را پیشنهاد می‌دهید؟