You might also like
خبر ناگهانی و شاد کننده بود. کاروانسراهای ایران، ثبت جهانی شدند، تعداد ۵۴ کاروانسرا از استانهای مختلف ایران (۲۵ استان) بالاخره واجد شرایط یونسکو شده و با تلاش دستاندرکاران میراث فرهنگی در لیست یونسکو قرار گرفتند.
کاروانسراهایی از دوره دوره ساسانی، سلجوقی، ایلخانی، تیموری، صفویه و قاجار با سیر تکامل دورههای تاریخی و نبوغ معماری ایرانی در این لیست قرار داده شده و عصر یکشنبه، ۲۶ شهریور ماه (۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳)، در چهل و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) به عنوان میراث فرهنگی ملموس در شهر ریاض عربستان به تصویب اکثریت آرا رسیدند.
لازم به ذکر است تعداد ۵۶ کاروانسرا در ارزیابی اولیه کارشناسان یونسکو و بازدید میدانی قرار داشتند که با واجد شرایط قرار گرفتن ۵۴ کاروانسرا از ۵۶ کاروانسرا و طبق لیست ذیل این مهم به انجام رسید. همه این کاروانسراها بر اساس ۱۰ معیار سازمان جهانی یونسکو انتخاب شده، تا ارزش بصری جهانی را داشته باشند. کاروانسراها به نوعی هویت فرهنگ ایرانی است که برای جهانیان از درازای تاریخ تا کنون به نمایش در میآید و این خود فرصتی است برای دیده شدن از داشتههای منحصر به فرد ایران، برای جهانیان و رونقی در صنعت گردشگری ایران که باید از آن بهره صحیح را گرفت.
لیست کاروانسراهای ثبت شده به ترتیب استانها به این شرح است:
البرز: ینگه امام (ساوجبلاغ)
اردبیل: صائین (نیر)
اصفهان: نوشیروان، شیخعلیخان (شاهینشهر)، مرنجاب (آران و بیدگل)، امین آباد (شهرضا)، گبرآباد، مهیار (شهرضا)، گز (دهستان گز)، کوهپایه، نیستانک (نائین)
آذرباییجان شرقی: جمال آباد (میانه)، گویجه بل (اهر)
آذرباییجان غربی: خواجه نظر (جلفا)، خوی، خان (خوی)
بوشهر: برازجان
تهران: پرند یا قلعه سنگی (رباط کریم)
خراسان جنوبی: سرایان، دهمحمد (طبس) ، چهلپایه (طبس)
خراسان رضوی: رباط شرف (سرخس)، عباسآباد تایباد (تایباد)، فخر داوود (نیشابور)، مزینان (داورزن)، فخر آباد (بجستان)، زعفرانیه (سبزوار)، مهر (سبزوار)
خراسان شمالی: رباط قلی (جاجرم)
خوزستان: افضل (شوشتر)
سمنان: قصر بهرام(گرمسار)، آهوان (خاور شهر)، میامی (شاهرود)، عباس آباد (شاهرود)، میاندشت (شاهرود)
فارس: ایزدخواست (آباده)، فارسفرج (تویسرکان)
قزوین: سعدالسلطنه
قم: دیرگچین
کاشان: گبرآباد (قمصر)
کرمان: گنجعلی خان، چاهکوران (راور)
کرمانشاه: بیستون
کهگیلویه و بویر احمد: دهدشت
گیلان: تی تی (سیاهکل)
لرستان: چشمک (پل دختر)
مرکزی: باغ شیخ (ساوه)
هرمزگان: بستک
همدان: تاج آباد (بهار)
یزد: سنگی انجیره (اردکان)، زین الدین (مهریز)، میبد، خرانق (اردکان)، آجری انجیره، رشتی (اردکان)
دو کاروانسرای حذف شده کاروانسرای صفوی در استانهای آذرباییجان شرقی و اصفهان است که دارای ابهاماتی در مطابقت تاریخی آنها، مانع ثبت شده است و قرار شد تا با رفع این ایرادات به این لیست اضافه شوند.
رسول وطن دوست نماینده وزارت میراث فرهنگی ایران در اجلاس یونسکو، با تاکید بر آن که بیش از ۷۰۰ کاروانسرا در ایران ثبت ملی شده است، اظهار داشت که دو کاروانسرای حذف شده نیز به زودی با مستندات جدید تحت الحاقیهای به این پرونده باز خواهند گشت.
در فایل مربوط به کاروانسراهای ایران تاکید شده است که کاروانسراها یکی از مهمترین اشکال معماری ایرانی هستند که باعث توسعه راهها، مسیرها و نیازهای مرتبط با خواستهها و مقتضیات سفر بودهاند. همچنین کاروانسراهای ایرانی مستقیماً درگیر تحولات اجتماعی، فرهنگی بودهاند، به گونهای که تأثیر آنها در ادبیات، شعر، نقاشی، مینیاتور، موسیقی و همچنین معماری مشهود است و میتوان دید.
امروز در جلسه ۴۵ کمیته میراث جهانی یونسکو که در شهر ریاض کشور عربستان سعودی برگزار شد، کاروانسراهای ایران، ثبت جهانی شدند و علاوه بر آنها ۵۰ پرونده میراث طبیعی و تاریخی از سراسر دنیا بررسی شده و اضافه شدن جنگل دیزمار به پرونده جنگل هیرکانی از سوی ایران در این جلسه پیشنهاد شد و قرار شد تا این پرونده در قالب پرونده ارسباران به یونسکو ارائه شود. ضمن آنکه منظر فرهنگی ماسوله نیز در دستور کار این اجلاس قرار گرفته و در روزهای آتی بررسی خواهد شد.
