هفته گذشته (به تاریخ نوشته توجه شود) فرصتی به دست آمد و تیم یاردانگ توانست تا با دقت بیشتری نحوه تشکیل دریاچه لوت را آن هم به صورت میدانی بررسی کنیم.
برای این منظور و علت پیدایش دریاچه لوت راهی منطقه شدیم و پیاده به مکانهایی از رود شور که به نظر میرسید، از آنجا طغیان رود صورت گرفته بود رسیدیم. با مختصاتی که برداشت کردیم و کیلومترها پیمایش در کناره رودخانه، اینگونه دریافت کردیم که با بارندگیهای شدید ابتدای سال ۱۳۹۸، حجم بسیار زیادی آب از طریق رودهایی که به رود شور میریزد وارد این رودخانه دایمی بیابان لوت شده است.
ورودی های رود شور از کوه های بیرجند و کوههای دربند، میان رود سرچشمه گرفته و با شدت و دبی فراوان به سمت جنوب آن هم از طریق رود شور جریان پیدا کرده و سیل سال ۱۳۹۸ را در منطقه باعث شده است. در محلی که سطح مقطع (عرض) رود شور کم بوده و توان کشش برای عبور چنین حجم بالایی از آب را نداشته است، شدت جریان آب منجر به گود کردن بستر رودخانه و همینطور شستن کنارههای رود شور شده و با بالا آمدن آب و حجم زیاد آن در پایین دست به کریدورهای کلوتها رسیده و در نتیجه در انتهای کریدورها به بن بست خورده است. در نتیجه سطح آب بالا آمده و از نقطهای که کاملا مشخص است آب به تراز بالاتر دشت سرریز شده و سیل در منطقه وسیعی بر روی دشت روان شده است. سپس از طریق کریدورهای کلوتها، به سمت کلوتهای سمت راست جاده منحرف شده و این دریاچه فصلی را تشکیل داده است.
دریاچهای که در دهههای قبل نیز در کتابهای سفرنامه نویسها و جغرافیدانان در همین مکان ثبت شده است. شرح تشکیل این دریاچه در ۵۰ سال گذشته در گزارشات دکتر مستوفی نیز به چشم میخورد. حجم آب به حدی بوده که با شدت توانسته تمامی لجنزارهای نقاط مختلف رود را شسته و هم اکنون از آن باتلاقهای لجن که در اکثر مسیر رود وجود داشت خبری نیست!
پس از تشکیل دریاچه لوت، در محلی که به بن بست میرسد، آب برگشت خورده و از کلوتهای جنوبی به سمت عقب برگشته و در نتیجه آن، دوباره به طغیان در رود شور منجر شده که کل جاده شهداد به نهبندان را حتی در پایین دست کمپ هلال احمر نیز به زیر آب برده است.
سیل این سال توانسته خسارت زیادی به جاده مواصلاتی شهداد به نهبندان وارد کند و بعید به نظر میرسد در آیندهای نزدیک بتوان به مرمت و تصحیح جاده اقدام کرد.







