در اینجا قصد نداریم تا از کلیات پیدایش و یا منشاء وجودی شهاب سنگ ها چیزی بگوییم! میخواهیم از آن جهت که موضوع شهاب سنگ و جستجو و پیدا کردن آن به نوعی، به بیابانهای ایران به خصوص بیابان لوت برمیگردد کلیاتی را در این مورد در یاردانگ روشن کنیم.
شهاب سنگ ها پس از برخورد با جو کره زمین و ورود به اتمسفر و در نهایت، سقوط بر روی زمین، دچار پروسهای فیزیکی و شیمیایی میشوند و به دلیل شکل، جنس و رنگ خاص خود در مناطقی از کره زمین به راحتی پیدا میشوند. این سنگهای آسمانی در همه جای زمین پراکندهاند، اما تقریبا همه شهابسنگهای یافت شده یا در قطبها پیدا شده اند و یا در بیابانها، چرا که به دلیل فیزیک خاص خود و به خصوص رنگ تیره در میان یخ و برف و عرصه یک دست سفید قطبها و همین طور در پهنه وسیع بیابانها با رنگ روشن بستر آنها، به صورت چشمی بسیار خوب دیده و پیدا میشوند.
همان طور که ذکر شد شهابسنگ ها بدون محدودیت در تمامی مناطق زمین میافتند اما به دلیل جنس خاص و ترکیبات آهنی خود با فرسایش شیمیایی و مکانیکی در عرصههایی چون جنگل، کوهستان و رودخانه ها ماندگاری پایینی داشته و در مجاورت رطوبت، اکسید میشوند. علاوه بر آن به دلیل پوشش خاص این نواحی پیدا کردن آنها بسیار بعید است، در صورتی که در بیابانها این کاوشها اثر بخشی بالایی داشته و بسیار راحتتر میتوان آنها را شناسایی و پیدا کرد.
برای تشخیص و شناسایی یک شهاب سنگ باید با دقت فراوان به خواص فیزیکی آنها همچون رنگ، شکل، خاصیت مغناطیسی و چگالی توجه داشت. با خواص فیزیکی میتوان تا ۸۰ درصد مواقع به نتیجه درست برای تشخیص شهاب سنگها رسید.
بد نیست بدانیم در حدود ۹۵ درصد از شهاب سنگها دارای خاصیت مغناطیسی هستند که به مانند سنگ آهن به آهن ربا جذب میشوند و بقیه نیز چیزی در حدود یک درصد آهن دارند که به آهن ربا، میلی نشان نمیدهند. این شهاب سنگها اغلب از ماه و تعداد محدودی نیز از مریخ و دیگر کرات بر روی زمین افتادهاند. البته برخی از انواع شهاب سنگها نیز کندریتی هستند که به دلیل کمیاب بودنشان بسیار گران قیمت میباشند، این نمونه از سنگها دارای چگالی زیر عدد ۳ میباشند.
پوسته گداخته شده شهاب سنگ به دلیل سوختن در عبور از اتمسفر تیرگی خاصی دارد و بیشتر به شکلی چرم مانند در پوسته سنگ این سوختگی دیده میشود که برخلاف رنگ داخلی روشنی که اینگونه سنگها دارند، تیره رنگ می باشند. (تعداد کمی از شهاب سنگها در پوسته داخلی خود نیز به رنگ سیاه می باشند که به دلیل جنس کربنی آنها است)
البته ترک خوردن به صورت انقباضی هم به همراه سندبلاست شدن پوسته بیرونی در بیابانها به دلیل اقلیم خاص، گرما و بادهای فرسایشی آن سبب صیقلی شدن پوسته بیرونی میشود.
به جز تعداد معدودی از شهاب سنگهایی که از ماه به روی زمین افتادهاند، اکثر این سنگهای آسمانی بدون تخلخل هستند. بد نیست بدانیم سنگهای دارای تخلخل را بیشتر در سنگ های آتشفشانی مشاهده میکنیم که در تشخیص شهاب سنگ با اینگونه سنگهای بازالتی باید در نظر داشت.
از نظر شکل ظاهری، شهاب سنگها بدون لبههای تیز هستند بدلیل آن که یا در ورود به اتمسفر زمین لبههای آنها ذوب و صاف شدهاند و یا در محل برخورد با سطح زمین این پریدگی در لبههای سنگ رخ داده است. به دلایلی که ذکر شد میتوان مشاهده کرد که اکثر شهاب سنگها دارای فرورفتگیهایی به مانند اثر و جای انگشت میباشند.
You might also like
