ریگ جن از مناطق مرموز دشت و کویر مرکزی ایران بوده است که مدت‌ها به‌دلیل شرایط خاص جغرافیایی، دور از دسترس و به همین دلیل نیز ناشناخته مانده بود. اما امروزه با پیشرفت تجهیزات سفر به بی‌راهه‌ها و داشتن نقشه‌های دقیق و جهت‌یاب‌های مجهز، سفر به این منطقه رونق بیشتری گرفته و علاقه‌مندان را به سوی خود جذب کرده است.
ریگ جن در جنوب غربی و غرب دشت مرکزی ایران و در منطقه مرزی استان‌های سمنان و اصفهان قرار دارد. این منطقه بیابانی با ۳۸۰۰ کیلومتر مربع، از نظر وسعت سومین ریگزار ایران است و در اصل در محدوده استان سمنان قرار دارد که گسترش آن از شمال غرب به جنوب شرقی است.
در حقیقت ریگ جن روی یک دشت فرسایش‌یافته قرار گرفته که رسوبات و مواد فرسایشی آن از دامنه‌های البرز منشاء گرفته است و در این منطقه تپه‌های برخان، تپه‌های ماسه‌ای هرمی و رسوبات و باتلاق‌های نمکی زیادی قرار دارد که به دلیل نداشتن پوشش گیاهی مناسب، تپه‌های شنی در اثر باد دائما جابه‌جا می‌شوند و ظاهر بیابانی آن نیز به طور دایم تغییر شکل می‌دهند.
ریگ جن از شمال به جاده نظامی سمنان به معلمان، ارتفاعات کوه گوگرد و همین‌طور شهرستان گرمسار، از غرب به پارک ملی کویر، ارتفاعات نخجیر، کوه طلحه، شیطان کوه، کوه دم و تنگ ظلمات، از شرق به محور ارتباطی جندق به معلمان و از جنوب به انارک، چوپانان و کوه ملاهادی می‌رسد. رودخانه ورگی که از کوه گوگرد در شمال آن سرچشمه می‌گیرد، تنها رودی است که وارد ریگ جن می‌شود و آب آن شور است. در حاشیه شمال شرقی کویر ریگ جن، بزرگ‌ترین رودخانه‌های کویری ایران به نام حبله رود و رودسر دره قرار دارند که البته آب آن‌ها نیز شور است و رودخانه‌های دیگری همچون رامه و زورمند نیز در حاشیه این کویر زیبا جاری است.
ریگ جن از افسانه تا واقعیت اینگونه بوده که از سال‌ها پیش به دلیل دورافتادگی و باتلاقی بودن منطقه کسی جرات سفر به این منطقه را نداشت و راز این کویر کشف نشده به صورت ناشناخته باقی مانده بود و تنها در سفرنامه‌های دو کویر شناس اروپایی از این منطقه یاد شده بود. سون هدین در سال ۱۹۰۰ میلادی برای اولین بار به منطقه ریگ جن اشاره و از حاشیه آن عبور کرد و پس از آن نیز در سال ۱۹۳۰ میلادی آلفونس گابریل از نزدیک ریگ جن گذر کرد، اما هیچ‌کدام از آن دو پا به این منطقه صعب‌العبور نگذاشتند +.
بالاخره در سال ۱۹۹۷ آقایان علی پارسا، بیابان شناس مقیم آمریکا و میران زاده، رئیس وقت پارک ملی کویر، برای اولین بار با هواپیما بر فراز ریگ جن پرواز کردند و یک سال بعد علی پارسا و دوستانش با خودرو‌های جیپ میول دو دیفرانسیل به دل ریگ جن زده و آن را از خرافات بیرون کشیدند و از آن سال به بعد علاقمندان زیادی به این منطقه سفر کردند.
بهترین مسیری که برای پیمایش در ریگ جن پیشنهاد می‌شود مسیر جندق به‌سمت ریگ جن است که در واقع مسیر مورد استفاده بسیاری از علاقمندان است. در این مسیر ابتدا باید خود را به جندق رساند که حدود ۵۰۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد و سپس از طرف غرب جندق، به‌سمت ریگ جن حرکت کرد.
در این مسیر با عبور از شهر جندق و طی راهی پر پیچ و خم، یک رودخانه عریض دیده می‌شود که با عبور از رودخانه، کوه‌ها و تپه‌های دیده می‌شود که در بخشی از این منطقه تقریبا مسطح بوده یا دارای تپه‌های ماسه‌ای کوتاه که عبور از آن‌ها نسبتا آسان است. با گذر از این منطقه، بخش‌های باتلاقی ظاهر می‌شوند که در جنوب ریگ جن است. تلاش برای عبور از مناطق باتلاقی نه‌تنها بی‌فایده است، بلکه بسیار خطرآفرین خواهد بود، پس برای عبور از این بخش باتلاقی باید آن را دور زد و مسیر را به‌سمت شمال غربی ادامه داد. ادامه مسیر به بخش شمالی ریگ جن می‌رسد که کوه دماوند هم از آنجا به خوبی دیده می‌شود.
با گذر از رودخانه خشک شده نخجیر، پاسگاه ملک آباد ورامین دیده می‌شود. علاوه بر این مسیر امروزه بهترین راه دسترسی به ریگ جن از بخش شمال شرقی پارک ملی کویر است که البته عبور از آن نیاز به مجوز حفاظت محیط زیست دارد. برای این منظور باید از گرمسار به سمت پارک ملی کویر رفت و بعد از آن وارد جاده سنگ فرش ملک آباد شد که پس از آن به‌سمت ریگ جن می‌توان حرکت کرد. برای گذر از ریگ جن باید به این نکته توجه کرد که وجود باد غالب غرب به شرق در کویر ریگ جن، سبب شکل‌گیری شیب تند تپه‌ها در قسمت شرقی می‌شود. همین موضوع عبور از ریگ جن را در جهت شرق به غرب بسیار سخت کرده است.
You might also like
واقعا از اطلاعات مذکور ممنونم تا حالا باین ریگزار اشنا نبودم.
با هزاران درود
سپاس از همراهی شما
سلام
جندق ۱۷۰ کیلومتر با تهران فاصله ندارد.
سپاس از توجه شما بله تصحیح شد. مرسی از نکته خوبی که یادآور شدید