مین در بیابان لوت؟ آیا امکان دارد؟
نام بیابان لوت خود به اندازه کافی از عظمت و گستره اش خبر میدهد، چه برسد که بخواهیم توصیفی از اقلیم منحصر به فرد آن داشته باشیم. بیابان لوت یکی از جذاب ترین و شگفت انگیزترین بیابان های دنیا است که در هر قسمت از این اقلیم گسترده، یک شگفتی شما را به خالق آسمان ها پیوند میدهد.
You might also like
از طرفی دیگر، موقعیت منطقه ای کشور ما از نظر شاهراه ارتباطی بین خاورمیانه باعث شده تا از دیر باز نگاه متفاوتی را بین کشورهای همسایه و دیگر کشورها به روی خود تحمل کنیم. از نگاه روس ها برای اتصال به آبهای بین المللی جنوبی، از طریق شاهراه ایران تا نگاه آمریکایی ها و اروپایی ها برای گذری ارتباطی و پایگاه منطقه ای و نفتی که تا حد زیادی با وجود همه ناملایمات و کاستی ها و بدعهدی ها، توانسته ایم هنوز هم بدون فرمانفرمایی بیگانه استوار بمانیم و کشورمان از دیر باز تا کنون توانسته تا تاثیر گذاری همه دولت های متخاصم را به نحوی کم و بیش دفع نماید.
مین در بیابان لوت چگونه و چرا؟ بیابان لوت با پهنه ای حدود ده درصد مساحت ایران و با نحوه قرار گیری خود به صورت شمالی-جنوبی و همین طور شرقی-غربی و با توجه به اتصالش از سمت شمال به کویر مرکزی ایران، از دیر باز محل تاخت و تاز و عبور راحت و بی دردسر کاروان های حمل مواد مخدر بوده و از آنجا که سال ها پیش مرزها توسط ژاندارمری، یکی از نهادهای انتظامی و نظامی حفظ و نگهداری می‌شد، بحث چگونگی مقابله با این کاروان ها مطرح بوده است، کاروان هایی که با عبور از کریدورهای رفت و برگشتی مواد مخدر، برای امنیت کشور مشکلاتی را پدید آورده بودند.
به همین علت از حدود سالهای دهه ۶۰ و برای مقابله و جلوگیری از رفت و آمد این کاروان ها قسمت هایی از نقاط استراتژیک بیابان لوت مین‌گذاری شد. شاید در حال حاضر با نگاه به گذشته این کار بی معنی و خطرناک محسوب میشود، اما اگر بخواهیم صادقانه به این مورد آن هم در دهه ۶۰ نگاه کنیم چاره‌ای جز این گونه اقدامات نبوده مگر آنکه کشور زیر بار هزینه های سنگین تامین نیرو در جای جای این پهناور مرز ایران در می‌آمد یا با دیوار کشی خط مرزی میتوانست تا حد زیادی از این آمد و شدها بکاهد. هر دو کار بسیار هزینه بر و زمان‌بر می‌بود و به ناچار برای کوتاه ترین زمان ممکن، عملیات مین گذاری در نقاط خاص که کریدورهای کاروان‌های حمل مواد مخدر بود به بهترین گزینه تبدیل شد. چرا که در آن برهه زمانی کمتر کسی این بیابان بزرگ را می‌شناخت و عبور از آن نیز خنده دار به نظر می‌آمد.
این عملیات (مین در بیابان لوت) بعد از حدود یک دهه و با پیشرفت تکنولوژی و تغییر در رویکرد دولت در جهت تغییر روش مقابله متوقف شد، این تغییر در زمانی انجام شد که دیگر نهاد ژاندارمری به عنوان متولی کارگذاری مین‌ها، منحل شده بود و نیروهای آن یا بازنشسته شده بودند و یا در سطح دیگر نیروهای نظامی کشور پراکنده و تله‌های انفجاری کارگذاشته شده بدون داشتن اطلاعاتی از محل قرارگیری آنها به نوعی سرگردان در لوت باقی ماندند! عوامل طبیعی باد و آب های روان فصلی در لوت بعضا آنها را جابجا و دوباره مدفون کرده بود و از نیروهای ژاندارمری هم کسی نبود تا بتواند با راهنمایی نقشه ای دقیق و کاربردی ترسیم کرده و یا نسبت به جمع آوری آنها اقدامی به عمل آید. از طرف دیگر کاروان‌های حمل مواد نیز برای مقابله با نیروی نظامی ژاندارمری شروع به مین گذاری متقابل کرده بودند و دیگر این بحث گره کوری شده بود که حتی با مرور زمان به هیچ عنوان تاکنون هم باز نشده است!
چیزی که هم اکنون در دست داریم شنیده هایی است که مناطقی از این گستره بزرگ، آلوده به مین است و هیچ نهاد و دست اندرکاری هم زیر بار وجود آن نمی‌رود و علاوه بر ترس از وجود تله های انفجاری قدیمی، متاسفانه در سال های گذشته نیز شاهد افزایش بکارگیری اینگونه تله های انفجاری در نقاطی از لوت هستیم که بعضا حتی در کریدور ترانزیتی مواد مخدر هم نبوده و وقتی از آنها خبر میشویم که متاسفانه خساراتی جانی در منطقه ای بوقوع پیوسته است. مین هایی که جدید کار گذاشته شده بدون هیچ گونه اعلام و تابلویی برای آگاهی از وجود آنها و در مناطقی بکار رفته که دور از مسیر قاچاقچیان مواد مخدر بوده و گردشگران و فعالان محیط زیستی که به نوعی در این بیابان تردد میکنند را دچار خطر کرده و نگرانی هایی را در پی داشته است.
طی سالهای گذشته و با اشراف طبیعت دوستان و همین طور بحث جهانی شدن این اثر طبیعی پایگاهی به عنوان متولی ساماندهی این بیابان بزرگ ایجاد شد و در نتیجه با اقدامات خوبی که انجام شده، محدوده‌هایی برای بیابان لوت توسط پایگاه جهانی لوت و نیروی امنیتی در ایران تعیین شد که با ایجاد منطقه بندی لوت، و بر اساس نقشه تهیه شده و مشخص نمودن حدود آن و تعیین ضوابط خاص بر روی نقشه رنگ بندی سبز، نارنجی و قرمز مشخص شده است.
بر اساس این مصوبات به مناطق نارنجی روی نقشه با مجوزهای اخذ شده از مبانی گردشگری و امنیتی می‌توان ورود کرد ولی به هیچ عنوان نمی‌توان وارد مناطق قرمز شد حتی با داشتن مجوز و بالطبع در منطقه سبز می‌توان تردد داشت. لازم است این را همین جا یادآور شوم که حتی در منطقه سبز نیز حتما با افراد آگاه و راهنما باید وارد شد، چرا که طبیعت در عین زیبایی بسیار خطرناک است و شما بدون داشتن تجربه و تجهیزات ناوبری به مشکلات زیادی برمیخورید و به راحتی گم خواهید شد. بیابان لوت در عین زیبایی خاص خود، بسیار خطرناک است و با انتخاب جهتی اشتباه، راه خود را گم خواهید کرد. این نقشه به زودی از طریق کارگروه پایگاه و نیروی انتظامی برای استفاده در دسترس عموم قرار می‌گیرد.
