به نظر شما آیا آب چشمه‌ها و قنات‌ها برای آشامیدن مناسب است؟
با توجه به نیاز انسان به آشامیدن آب سالم، مدت‌ها است که ما برای داشتن آبی سالم برای نوشیدن، با وسیله‌ها و روش‌های مختلف به این کار رو آورده‌ایم. از سوی دیگر برخی از افراد نیز به این اعتقاد دارند که بهترین منابع آب آشامیدنی می‌تواند آب چشمه‌ها در طبیعت باشد که در آن بدون هیچ فرآیند تصفیه و یا تغییر در ساختار آن به استفاده درآید.
You might also like
-
چشمه در حقیقت نقطه‌ای است که آب از سفره‌های زیرزمینی منطقه، به دلایل مختلف به بیرون از سطح زمین رانده می‌شود. بطور کلی چشمه‌ها بر اساس میزان آب سفرهای زیرزمینی اطراف خود می‌تواند دایمی و یا موقتی باشند.
-
قنات نیز به صورت تعریفی ساده، کانال‌های متصل زیرزمینی هستند که آب مادر چاه را برای سهولت در استفاده به سطح زمین هدایت می‌کند.
به طور معمول از قدیم آب قنات برای آبیاری زمین‌های کشاورزی و آب چشمه برای مصرف آشامیدن استفاده می‌شده است.
-
از طرف دیگر نوعی منابع آب نیز به صورت چشمه‌های آب معدنی وجود دارد که با وجود املاح معدنی خوب، دارای خواص درمانی بوده و بعضا قابل شرب می‌باشند. این چشمه‌ها نیز به صورت کلی دارای سه نوع گوگردی، آهنی و نمکی هستند.
آب چشمه‌ها به دلیل عبور از بین ماسه و کارست‌های زمین، معمولا شفاف و زلال بوده و از قدیم در مناطقی که آب لوله‌کشی وجود نداشته و خرید آب آشامیدنی به دلیل قیمت بالایی که دارد بالطبع سخت بوده، و در نتیجه آب چشمه‌های اطراف یک منطقه مورد استفاده شرب قرار می‌گرفته است.
آیا آب چشمه‌ها و قنات‌ها برای آشامیدن مناسب است؟
آب چشمه‌ای سالم و قابل نوشیدن است که دارای یک سری شرایط خاص باشد. از این شرایط می‌توان به این دو مورد اساسی و مهم اشاره کرد:
-
آب چشمه با آب سطحی روی زمین تماسی نداشته باشد.
-
مظهر چشمه در مناطقی که عوامل آلاینده وجود دارد قرار نداشته باشد.
باید بدانیم در حال حاضر آب اکثر چشمه‌ها، به دلیل امکان آلودگی محیطی و میکروبی برای شرب مناسب نیست و از طرفی خطرات بهداشتی و بیماری‌زایی بسیاری دارد.
آب چشمه‌ها می‌تواند حاوی ذرات معلق، ویروس‌ها، انواع انگل‌ها و قارچ‌ها، باکتری‌ها، مواد شیمیایی و آلاینده‌های مختلف باشد.
برای تصفیه این موارد روش‌های مختلفی را باید با یکدیگر و یا جداگانه بکار برد. روش‌هایی چون فیلتراسیون مکانیکی، فیلتراسیون شنی، جاذب‌هایی شیمیایی به مانند کربن فعال برای جذب مواد آلی و مواد شیمیایی، استفاده از تصفیه‌گرهای ممبران یا UV برای حذف میکرب و باکتری از آب، بکار بردن فیلتر‌های خاکستری برای رفع ذرات معلق، رنگ و بوی آب، تا بوسیله آنها خطر عفونت‌های گوارشی، انگلی و مسمومیت‌های شیمیایی و ایجاد آلرژی یا بیماری‌های پوستی را برای انسان از بین برد.
تا اینجا کلیاتی را در رابطه با استفاده از آب‌هایی که در طبیعت وجود دارد گفتیم، حال با نگاهی دیگر به استفاده از این آب‌ها و باید‌ها و نبایدهای آن می‌پردازیم و این سوال را همیشه در نظر داریم.
آیا آب چشمه‌ها و قنات‌ها برای آشامیدن مناسب است؟
به صورت کلی افرادی که وارد طبیعت می‌شوند بنا به اقلیم و برنامه‌ای که برای پیمایش خود در طبیعت دارند آب را به همراه می‌برند. آب‌هایی به صورت بطری‌های آب معدنی یا آب تصفیه شده شهری و لوله کشی شده که در گالن‌های مختلف با حجم‌های متفاوت بنا به پیمایش خود به همراه دارند.
پس به صورت کلی همه ما در پیمایش‌های خود، استفاده شرب از آب چشمه‌ها و دیگر منابع آبی نداریم، مگر در مواقع بحرانی یا شاید هم به صورت تفنن که از این آب‌ها استفاده می‌کنیم. متاسفانه در وضعیت فعلی و عصر حاضر، می‌توان گفت هیچ آب سالمی از چشمه‌ها در هیچ اقلیم پیدا نمی‌شود و باید با دید تردید برای استفاده از این آب‌ها دقت لازم را داشت.
آنچه مشخص است آب چشمه‌ها نیز آلوده هستند و همیشه در بالا دست هر چشمه‌ای منبع آلودگی آن وجود دارد مگر خلاف آن ثابت شود. این بدین معنا است که از شمال ایران در مناطقی چون ارتفاعات تالش با دسترس بودن منابع آبی به صورت چشمه‌های متعدد تا اقلیم کردستان و کرمانشاه در غرب کشور که باز هم اینگونه منابع آبی فراوان است، می‌توان گفت که در حالت بدبینانه اکثریت غالب آنها آلودگی میکربی و یا انگلی دارند. چه رسد به مناطق شرقی و جنوبی کشور در اقلیم بیابانی و ساحلی که خود به دلیل کمبود منابع آبی، دلایل زیادی برای آلوده بودن آنها آماده است!
مظهر چشمه‌های آب در کوهستان‌ها در شکل معمول خود به صورت پله‌ای با اختلاف ارتفاع ده‌ها متر در زیر هم واقع شده و ما اطلاعی نداریم که منبع آب در بالادست و حتی مظهرهای بالایی چگونه است! آیا آلودگی انگلی و میکربی در بالادست مظهر پایین رخ داده است یا خیر؟ نتیجه آن است که برای پیمایش‌های خود همیشه آب سالم به همراه داشته باشیم و در مواقع بحرانی برای استفاده از آب چشمه‌ها یا دیگر منابع آبی، راهکارهای لازم را برای تصفیه حداقلی در نظر بگیریم.
بدون تردید جنگ جهانی بعدی بر سر آب است، آب سالم
