بادهای جنوب کرمان چه نام و مشخصاتی دارند؟
استان کرمان و مناطقی زیادی از آن که در حاشیه بیابان لوت قرار گرفته از دیرباز مورد هجوم بادهای فرساینده قرار داشته است. بادهایی که به همراه فرسایش آبی دلیلی بر ایجاد عارضههای فراوانی در این بیابان بزرگ شده است. درهها، تنگهها، کلوتها و یاردانگها + همه حاصل این فرسایشهای بادی و آبی هستند.
با مطالعات صورت گرفته بیش از ۱۰ نوع باد فصلی به عنوان بادهای جنوب کرمان جریان دارد که هر کدام دلیلی برای تغییرات آب و هوایی تا ایجاد عارضههای گوناگون است. (جمع آوری این مطالعات توسط زنده یاد حمید شهریاری کوتکی صورت گرفته، ایشان از چهرههای ماندگار و پژوهشگر تاریخ این خطه از ایران به شمار میرفت)
بادهای جنوب کرمان را به صورت خلاصه در ذیل نام بردهایم:
-
باد لوار که در اکثریت مناطق جنوبی کرمان میوزد و از بادهای گرم و سوزانی است که در روزهای تابستان از سمت شمال شرقی جریان دارد، این باد معروف به آتش باد (تش باد) و باد باران آور است و شبها از وزش افتاده و جای خود را به باد شوباد میدهد. (باد لوار نقطه مقابل باد شوباد است)
-
شوباد نسیمی خنک که در شبهای گرم تابستان تحمل گرمای بالای ۵۰ درجه را آسانتر میکند. شوباد از سمت جنوب غربی در جنوب استان کرمان در تابستان جریان دارد. اهالی کهنوج به آن شوباد کهنوج میگویند و از گذشته دور در شعرها و قصههای محلی نام برده شده است.
-
باد نم، بادی مرطوب و نم دار که از سمت جنوب غربی جریان داشته و در روز موجب کاهش گرمای منطقه میشود.
-
باد درخت بیدارکن بادی موسمی در زمستان است که با سرعت بسیار از سمت شمال شرقی جریان دارد و به باور بومیهای جنوب استان کرمان درختان را برای بهار آماده میسازد.
-
باد خُشکیز که بر عکس باد نم، بادی خشک و شکننده بوده و از شمال شرقی جریان دارد. این باد به همراه خود ابرهای باران زا را آورده و از همین روی به آن باد باران آور نیز گفته میشود.
-
باد اُستون دیگر بادی است در استان کرمان که همراه میشود با رعد و برق که گردباد راه در اقلیم بیابانی به همراه دارد.
-
باد دولاخ نیز در منطقه جنوب استان کرمان همراه با طوفان بوده ولی بدون رعد و برق که برای مردم بومی بسیار آشنا است.
-
کوره باد نیز بادی است که گردبادهای کوچک و کم توان را ایجاد میکند و سرخ باد که طوفانهایی به رنگ قرمز برپا ساخته و از جهت شمال شرق به سمت جنوب کرمان جاری میشود.