انقراض در کمین گونههای مختلف گیاهی و جانوری است
اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت IUCN بدون شک یکی از مهمترین شبکههای تشکیل شده در حفاظت از محیطزیست جهانی است.
International Union for Conservation of Nature
این تشکل با عضویت ۸۳ کشور و مشارکت بالای اندیشمندان حوضههای مربوط به محیط زیست توانسته اتحادیهای منسجم را با حداکثر مشارکت جهانی تشکیل دهد. از اهداف تشکیل این اتحادیه تحت تاثیر قرار دادن، تشویق و ترغیب جوامع دنیا در جهت حفظ تنوع زیستی، روند استفاده از منابع طبیعی آن هم بر اساس معیارهای اکولوژیک متعادل میباشد. دفتر اصلی و مرکزی این اتحادیه در شهر ژنو، کشور سوییس است و علاوه بر آن در ۴۰ کشور دارای نمایندگی میباشد.
در سال ۱۹۴۸ این اتحادیه در کنفرانس بینالمللی فرانسه تشکیل شد تا با همفکری اعضا بتوانند راه حل مناسبی برای گونههای جانوری و گیاهی در خطر انقراض بدست آورند. چیزی در حدود ۱۶ هزار گونه گیاهی و جانوری در خطر انقراض قرار دارند و بسیاری از محیط زیست آنها چون تالابها، جنگلها و اکوسیستمهای فعال دنیا در خطر انحطاط و تخریب میباشند.
اتحادیه بینالمللی حفاظت از طبیعت به عنوان بزرگترین شبکه دانش زیست محیطی دنیا توانسته به بیش از ۷۵ کشور برای حفظ منابع طبیعی و تدوین استراتژیهای تنوع زیست محیطی کمک نماید. در همین راستا و در دیگر اقدامات این اتحادیه میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
-
دیدهبانی گونههای گیاهی و جانوری کشورهای جهان برای قرار دادن در فهرست قرمز سازمان جهانی حفاظت از محیط زیست (IUCN Red List)
-
همکاری و حمایت ارزیابی اکوسیستم هزاره +
-
تشکیل جلسات، همایشهای بینالمللی برای تشکیل جلسات و گردهماییهای زیست محیطی به مانند کنگره پارک جهانی در سال ۲۰۰۳
-
انتشار دستاوردهای علمی کارشناسان این اتحادیه در زمینه محیط زیست در سراسر جهان
-
ارائه توصیه و پشتیبانی فنی به دولتها، سازمانها و کمیسیونهای بینالمللی و دیگر گروههای سیاسی مانند G8 و G77
-
ارزیابی و معرفی تمامی سایتهای فعال در زمینه میراث طبیعی جهان
-
همکاری فنی برای ایجاد تنوع زیستی و برنامههای عملی در کشورهای مختلف
-
آماده سازی زمینههای حمایت کشورها در مورد قوانین صیانت از محیط زیست و تدوین استراتژیهای مدیریت منابع طبیعی
ایران نیز با تصویب هیات وزیران در جلسه اسفندماه ۱۳۵۲ به وزرات امور خارجه اجازه داد تا رسما برای عضویت در این اتحادیه اقدام به عمل آورد و بالاخره پس از چندین دوره تعلیق و مشکلات بوجود آمده عضویت ایران در این اتحادیه در سال ۱۳۷۰ به تصویت مجلس شورای اسلامی رسید.
لیست اختصاری علامتهای گونههای گیاهی و جانوری به عنوان الفبای انقراض توسط این اتحادیه تهیه شده است:
-
گونههای منقرض شده
EX (Extinct)
گونههایی در این لیست قرار دارند که کاملا منقرض شده و در طبیعت وجود ندارند. به مانند ببر ایرانی یا ببر مازندران ( شوربختانه آخرین ببر در مازندران که افراد محلی به آن شیر سرخ میگفتند در سال ۱۳۳۸ در جنگل به دست یک شکارچی محلی شکار شد و به این انقراض دامن زد) -
گونههای منقرض شده در طبیعت
EW (Extinct in the wild)
به واقع گونههایی هستند که در طبیعت زندگی نمیکنند و فقط در باغ وحشها و یا مراکز تحقیقاتی میباشند. به مانند شیر ایرانی، گوزن زرد ایرانی -
گونههای به شدت در خطر
CE (Critically Endangered)
گونههایی هستند که در وضعیت بحرانی و به شدت وخیم در شرف انقراض میباشند. به مانند لاک پشت پوزه عقابی -
گونههای در خطر انقراض
EN (Endangered)
گونههای این لیست در حال انقراض میباشند و به دلیل کمی جمعیت به شدت آسیب پذیر شده و به همین دلیل و تغییر در محیط زندگی یا شکار غیر مجاز در معرض نابودی هستند. به مانند یوزپلنگ آسیایی و پلنگ ایرانی (شوربختانه IUCN حدود ۴۰ درصد از گونههای نمونهبرداری شده را در این طبقه قرار داده است) -
گونههای آسیب پذیر
VU (Vulnerable)
در این تقسیمبندی، حیوانات و گیاهانی به عنوان گونههای آسیب پذیر معرفی میشوند. این گونههای در تعداد کم در لیست قرمز وجود دارند. (تعداد این گونهها کم است و بر اساس آمار در لیست قرمز سازمان جهانی حفاظت از منابع طبیعی حدود ۸۵۶۵ گونه در این طبقه جای دارند) -
گونههای نزدیک به تهدید
NT (Near Threatened)
گونههای این گروه در آستانه تهدید قرار گرفتهاند اما هنوز در معرض این آسیب نمیباشند. به مانند روباه یالدار -
گونههایی با کمترین نگرانی
LC (Least Concern)
در این گروه گونههای قرار دارند که با نگرانی و حساسیت کمتری به آنها توجه میشود -
گونههای دارای نقص اطلاعاتی
DD (Data Deficient)
در این گروه گونههایی قرار دارند که اطلاعات مختصر و کمی از آنها وجود دارد. به مانند میمون پوزهدراز کوچک و کبوتر کوهی -
گونههای بررسی نشده
NE (Not Evaluated)
در این گروه گونههایی قرار گرفته که ارزیابی خاصی بر روی آنها صورت نگرفته است
