آتشفشانهای بیابان لوت در پهنه بیابانی این گستره وسیع و دست نیافتنی، زیبایی بی‌نظیری را به دشت لوت داده‌اند، سه دهانه آتشفشانی که بیشتر مشهور و معروف است، از نظر دوره‌های زمین‌شناختی نیز بسیار جوان می‌باشند. از آنها در این پست از سایت یاردانگ می‌خوانید و به آگاهی لازم می‌رسید.
بطور کلی در ایران با مقیاس کوچک، دو مجموعه آتشفشان عمده وجود دارد، یکی در جهت شمال‌غرب به جنوب شرق و دیگری آتشفشانهای بلوک لوت با جهت شمالی جنوبی که حاصل فعالیت آنها تحولات ژئومورفولوژی گسترده در این منطقه است. البته تک آتش‌فشان‌هایی نیز وجود دارد به مانند دماوند در رشته کوه البرز که یک مجموعه آتشفشانی نیست و تنها یک تک قله آتشفشانی است، در صورتی که نوار سهند بزمان تماما آتشفشانی است.
نتیجه فوران این آتشفشانهای جوان در بیابان لوت (لوت شمالی)، مخروط‌های منفردی است که در سطح دشت پراکنده‌اند و تبدیل به یکی از زیباترین جلوه های زمین‌شناختی در این منطقه شده‌اند. موقعیت مکانی هر سه این دهانه‌ها در لوت شمالی، در شمال غربی منطقه گندم بریان بوده که خود از زیبایی‌های بیابان لوت + است. جالب است که بدانیم گسل نایبند نیز دقیقاً از میان این مخروط های آتشفشانی عبور می‌کند و بر اساس فرضیه‌ای، فعال شدن این آتش‌فشان‌ها نیز به خاطر فعالیت این گسل در این منطقه می‌باشد. (گمانه‌زنی صورت گرفته حاکی از فعالیت این آتش فشان‌ها در حدود دو میلیون و هشتصد هزار سال پیش می‌باشد) گسل نایبند در راستای شمالی، جنوبی از جنوبی ترین بخش رشته کوه شتری در جنوب خاور طبس، تا باختر شهداد با طولی بیش از ۳۵۰ کیلومتر قرار گرفته است. در حقیقت گسل نایبند مرکب از چهار قطعه گسلی اصلی هم پوشان، بسیار پرشیب و بیشتر به صورت قائم است.
مدت‌ها نامی برای این سه آتش فشان از آتشفشانهای بیابان لوت در نظر گرفته نشده بود تا آنکه به قدردانی از خدمات دکتر کردوانی و دکتر محمودی این تصمیم توسط دکتر مستوفی سرپرست تیم پژوهشی دانشگاه تهران در دهه‌های گذشته با پیمایش و تحقیقات صورت گرفته توسط ایشان گرفته شد و دو آتشفشان به نام‌های این بزرگان به نام‌های آتش فشان کردوانی و آتش فشان محمودی نامگذاری شد.
برای مشخص شدن و وجه تمایز این آتشفشانهای جوان، مخروط آتش فشان محمودی در قسمت شمالی و مخروط آتش فشان کردوانی در جنوب قرار دارد و مخروط آتش فشان کردوانی دارای دو دهانه است که دهانه دوم به آن چسبیده است و از سمت جنوب به کوه کلوت پیوند خورده، کوهی که با قشری از بازالت، بلندتر از مخروط‌های آتش فشانی تا تپه بازالتی گندم بریان ادامه دارد. (رود شور نیز از کنار این آتش‌فشان‌ها به آرامی گذر می‌کند)
حیات جانوری در این منطقه زیاد دیده می‌شود که همه حاکی از زنده بودن و ارزش بالای این منطقه می‌باشد. انواع حشرات و خزندگان به مانند سوسک، مارمولک و پرندگان مهاجر عبوری، به همراه روباه شنی که تا این قسمت از لوت در حال تردد می‌باشند، به خصوص جبیر، نشان‌گر تنوع بالایی از حیات جانوری در منطقه و ارزش بالای منطقه می‌باشد.
رسیدن به آتشفشانهای بیابان لوت به دلیل ناامنی و سختی مسیر، دشوار است و تا مدت‌ها کمتر کسی به بالای دهانه‌های آن رسیده بود، به خصوص در مسیری که از سوی این دهانه‌ها به سمت تپه بازالتی گندم بریان راه دارد، مناطق آلوده و مشکوک به مین و تله‌های انفجاری زیاد دیده می‌شود.
از همین روی بازدید از آنها، علاوه بر اخذ مجوز‌های لازم از نهادها و ارگان‌های مربوطه، نیاز به راهنما و تجهیزات مناسب دارد.
یاردانگ مطابق همیشه، سفر به اعماق بیابانی به خصوص بیابان لوت را پیشنهاد نمی‌کند. پیمایش در این مناطق نیاز به اخذ مجوز‌های لازم از نهادهای امنیتی مربوطه و داشتن تجهیزات و راهنما می‌باشد.
