وضعیت آب‌ در شهداد چگونه است؟ با وجود آنکه شهداد در حاشیه بیابان لوت قرار دارد و برعکس آنچه به نظر می‌رسد با وجود همسایگی بیابانی بزرگ دارای آب‌های سطحی چشمه‌ها، رودخانه‌های فصلی و همین‌طور قنات می‌باشد. به همین علت است که در شهداد باغ‌های مرکبات و نخلستان‌ها از دیر باز مکانی برای تجارت و صادرات میوه و خرما بوده است.

قنات‌ها یکی از سازه‌های منحصر به فرد دست‌ساز بشر است که از هزاران سال پیش نقشی حیاتی برای مردمان ساکن در مناطق خشک و بیابانی بوده است. استان کرمان یکی از استان‌های پیشرو در این، دست سازه از دوران باستان است که متاسفانه با بی‌توجهی دست اندرکاران، این امر در بی توجهی و فراموشی قرار گرفته و در حال از بین رفتن است. تکنولوژی بیرون آوردن آب‌های زیرزمینی از اعماق زمین تفت داده شده بیابانی و تشکیل آبراه‌های طولانی، همگی دلالت بر هوش و ذکاوت خاص در بین مردمان باستانی این سرزمین دارد.
از طرفی حفر چاه‌های عمیق، کاهش نزولات جوی، عدم رسیدگی و لایروبی قنات‌ها و همین‌طور مصرف بی‌رویه آب از دلایل عمده بی‌آب شدن قنات‌ها و از رونق افتادن آن‌ها است.

اهمیت این سازه‌‌ها به حدی است که یونسکو با ثبت جهانی آن‌ها در تلاش به ماندگاری و برقراری آنها اقدام نموده و تا کنون تعداد ۱۱ قنات از کشور ایران در فهرست آثار جهانی یونسکو قرار گرفته است.
قنات‌های ثبت شده در فهرست سازمان یونسکو عبارتند از: قنات قصبه گناباد، قنات بلده فردوس، قنات حسن‌آباد مشیر و قنات باغ زارچ، قنات ابراهیم‌آباد اراک، قنات مزدآباد و قنات عمومی وزوان، قنات مون، قنات گوهرریز جوپار، قنات اکبرآباد بم و قنات قاسم‌آباد بم (متاسفانه قنات مادین در شهداد کرمان که شاید با گمانه‌زنی نسبت به قدمت آن، بتوان آن را به عنوان قدیمی‌ترین قنات نیز معرفی کرد، هنوز به این فهرست اضافه نشده است).

با شمارش تعداد قنات‌ها در استان کرمان می‌توان گفت که حدود ۲۰۰۰ قنات در این استان وجود داشته و چیزی حدود ۱۲ درصد از آب شرب کرمان توسط این رشته قنات‌ها تامین می‌شود. (قنات‌های منطقه بم هنوز جزو پر آب‌ترین قنات‌های ایران به حساب می‌آیند)

وضعیت آب‌ در شهداد چگونه است؟

در منطقه شهداد (خبیص) علاوه بر وجود قنات‌ها، مردم بومی به نهر‌های منشعب شده از رودخانه هم قنات می‌گویند (قنات رودخانه‌ای).
حتی در برخی مکان‌ها نیز دیده شده که با انتقال آب از مسیل رودخانه‌ها به داخل قنات‌ها سبب جاری شدن آب توسط مظهر قنات در پایین دست می‌شوند که به این انتقال آب سُفته گفته می‌شود.
بعضی از حوض انبارهای قدیمی شهداد نیز توسط قنات‌های رودخانه‌ای پر می‌شده که هم اکنون به مخروبه در آمده است.
آب‌ در شهداد بدین صورت است که رودخانه‌های فصلی نیز در این منطقه جریان دارد که در فصل‌های پر باران جاری می‌شوند. سیلاب جاری شده توسط این رودخانه‌های فصلی بدون هرگونه مهار یا ذخیره‌ای به صورت هرزآب به دشت لوت وارد شده و به زمین فرو می‌رود. از جمله این رودخانه‌های فصلی می‌توان رودخانه‌‌های درختنگان، آب فوسک، دهنه‌ی غار، رودخانه‌ شهداد، رودخانه‌ی کوجفتان و جوروم اشاره کرد.