در بین راه‌های موجود در بیابان لوت منزل‌ها و کاروانسراهایی برای اقامت موقت کاروانیان توسط حاکمان شهر‌های نزدیک ساخته شده تا علاوه بر شب‌مانی و دور ماندن از خطر حمله راهزنان، کاروانیان نسبت به استراحت و علیق چهارپایان خود اقدام کنند.
یکی از این منزل‌ها که در بین مسیر خراسان به کرمان واقع شده منزل حوض خان، منزلگاهی دورافتاده است که در نزدیکی قریه نایبند در خراسان جنوبی واقع شده است. این منزل به دلیل نزدیکی با قریه نایبند تحت حفاظت اهالی نایبند بوده و کاروانیان در مسیر نایبند به حوض خان توسط آنان پشتیبانی و راهنمایی می‌شده‌اند. از قریه نایبند تا منزل حوض خان بیست و پنج تا بیست و هفت کیلومتر راه است که شامل عبور از بین کوه‌ها و دربین تنگ‌ها و سپس عبور از بیابان صاف و هموار است. این مسیر نایبند تا راور و بین منزل حوض خان تا کاروانسرای چهل پایه بسیار خطرناک و دشوار از برای پیمایش بوده و کاروانیان در صورت نداشتن راه‌بلد به عمق بیابان وارد می‌شدند و به دلیل نبود چشمه یا حوض‌انبار از بی‌آبی ازبین میرفته‌اند. از همین جهت از سمت نایبند، اهالی این روستا به کمک کاروانیان میرفته اند و از سمت چهل پایه نیز توسط حکومت کرمان راه‌بلد و ماموران برای نجات کاروانیان اجیر شده بودند.
منزل حوض خان در میان دشتی واقع شده که اطرافش را کوه فرا گرفته و در این منزل، چهارطاقی‌هایی برای استراحت کاروانیان به همراه دو حوض انبار بزرگ، یکی مستطیل شکل و دیگری مدور جهت برداشت آب وجود دارد. ساخت این دو حوض انبار را به والی کرمان در زمان صفویه، گنجعلی خان نسبت می‌دهند و از همین جهت به نام حوض خان مشهور گشته است. منزلگاهی به صورت آجری در اینجا بنا شده که کاروانسرا نیست چرا که پلانی متفاوت داشته و چهار حجره در بیرون و پشت به باد که هرکدام محل‌هایی برای آتش‌دان روشنایی و کوره‌ای برای تهیه آتش دارند و همین طور طاقچه‌هایی برای قرار دادن وسایل و این چهار حجره کمی از سطح زمین بالاتر بوده و یکی از آنها همچون اطاقی دارای ورودی ولی بدون درب است. در قسمت داخلی این سازه نیز چند حجره وجود دارد که احتمالا دالان این حجره‌های برای نگهداری چهارپایان بوده و خود حجره‌ها هم برای پالان و همین‌طور بار آنها در ارتفاع نیم متری از سطح زمین و ورودی این حجره‌های داخلی هم بدون درب و محافظ است. در کنار این سازه‌ها برجی در دشت نیز برای رصد دشت ساخته شده است. حوض انبار مستطیلی شکل با پلانی بسیار زیبا دارای ورودی مجزا و سقف قوسی آجری است که مخزن آن در کنار آن به صورت مدور به آن راه دارد و بسیار عمیق است که خود نیز راه دسترسی جداگانه هم دارد. با آبگیری این دو حوض انبار متصل به هم در فصل بهار نیاز آبی کاروانیان در طول سال برآورده می‌شده است. از قرار گیری برج و همین‌طور بدون درب بودن منزل حوض خان این گمانه می‌رود که محافظان به خوبی از اینجا مراقبت می‌کرده‌اند و خطری کاروانیان را در این منزل تهدید نمی‌کرده است.
در حال حاضر با وجودی نزدیکی این منزلگاه به نایبند و جاده شوسه ترانزیتی، کمتر کسی است که به اینجا رفته و به همین علت مامن خوبی برای حیوانات شده و شاید به دلیل جمع شدن آب در حوض انبار‌های آن و سایه سار حجره‌های درونی در مقابل آفتاب جبیر و آهوان دشت را برای استراحت به خود جلب نموده است. در روبروی سازه منزلگاه حوض خان اثری از دو قبر به چشم می‌خورد که به یقین از کاروانیانی بوده که نتوانسته‌اند راه را ادامه دهند و دیگران در آنجا به خاک سپرده‌اند. با وجود فرسودگی و خرابی حوض انبارها هنوز هم بزرگی و معماری خاص آنها به خصوص در حوض انبار مستطیلی به خوبی به چشم می‌آید.
با درود خدمت شما مدیر گرامی تار نما. نمی دانم چند سال پیش بود که در جستجوی آرش واژه یاردانگ -که باز هم به یاد ندارم چگونه با این واژه آشنا شدم- من را با تارنمای شما آشنا کرد. آشنایی که در حد همان واژه بود و شاید بس. و پس از آن تا امروز ( اول اسفند ۱۴۰۱)که واژه ای دیگر -حوض خان- راه جست و جوی من برای گرد آوری مطلب های بیشتر در مورد این مکان خیال انگیز را به تار نمای شما کشاند؛ که این بار با دیدن مطلب های گوناگون موجود در آن مرا ناچار به عضویت در آن ساخت. دست مریزاد و سپاس از وقتی که می گذارید. سفرنامه خراسان و کرمان نوشته غلامحسین افضل الملک را یک سالی هست که با آن آشنا شده ام و در کنار کتاب هایی چون “تاریخ کرمان”و”از سیر تا پیاز” زنده یاد باستانی پاریزی من را با نام ها و مکان هایی چون چشم کوران، دربند، چهل پایه، آب سردو گرم و… آشنا کرد که شعله یافتن و رفتن به بیراه ها را در من شعله ور ساخت. تجربه دیدن حوض خان پس از چند سال تلاش بهمن ماه ۱۴۰۱ با یاری دو نفر از اهالی خوب و با صفای نای بند به من دست داد. راهی که دوست داشتم تنها و با پای پیاده و کوله به پشت می سپردم و به خاطر می سپردم و در غربت این کوره راه ها قربت نشین هستی آفرین می شدم. امیدوارم بتوانم از انبوه تجربه شما در پیمایش کوره راه ها و بیراهه نوردی استفاده بیشتری ببرم. پاینده، پیروز و تندرست باشید. نژادهادی
درود بر شما
جناب نژادهادی عزیز سپاس از محبتی که به ما دارید. خوشحال هستم که توانسته ایم نظر شما و دیگر دوستان و علاقمندان به بیابان لوت را جلب کنیم. عالی است این تجربه های شما .. از گشتن دنبال واژه ها به عنوان سرنخ و پیدا کردنشان و دنبال کردن و رسیدن به آنها. امید که در آینده نزدیک بتوانیم حضوری در خدمت شما و دیگر دوستان باشیم. پایدار باشید
درود فراوان بر خدمت دوست عزیزم
اندک مدتی ست با سایت و صفحه اینستاگرام شما آشنا شده ام .
گرچه در زمینه شناساندن بیابان ها و کویرهای ایران به ندرت مطالبی کامل و جامع تهیه می‌شود، ولی می توان گفت شما جزو همان اقلیتی هستید که با عشق و انرژی مطالبی تهیه و منتشر میکنید .
آرزو دارم در آینده نزدیک با شما همسفر شوم .
در کار خودتان موفق باشید.
احسان عزیزم
درود بر تو و مرسی از همراهی که داری با ما و از اینکه یاردانگ رو قابل این تعریف ها دونستی بازم تشکر میکنم. آرزو که نفرما اما به امید حق بتونیم در کنارت باشیم و یاد بگیریم از اخلاق و مرام خوبت