بیابان شور یا بیابان بهاباد در کجا قرار دارد؟ نام این بیابان و راه شور را در بسیاری از سفرنامه‌ها و گزارشات دیده‌ایم. در این نوشته از آن خواهیم گفت
بین شهرستان‌های طبس، کرمان و یزد در استان‌های خراسان جنوبی (قُهستان) و کرمان و یزد بیابانی واقع شده است که به اشتباه از آن به عنوان قسمتی از بیابان لوت نام برده می‌شود و این اشتباه حتی تا جایی پیش می‌رود که بعضی حتی از آن به عنوان قسمتی از بیابان لوت شمالی نام برده‌اند.
نام این بیابان بیابان شور یا بیابان بهاباد است که در این پست از یاردانگ به آن پرداخته‌ایم.
بیابان شور یا بیابان بهاباد، این بیابان اختلافات زیادی در عوارض موجود در خود، با دیگر بیابان‌ها از جمله بیابان لوت دارد و در کتاب‌های تاریخی و سفرنامه‌های موجود هم به این بیابان نام بیابان شور را داده‌اند و از همین نظر راهی کهن که از آن می‌گذرد هم به نام راه شور نامیده و معروف بوده است.
به نظر می‌رسد که واژه شور در این اسامی (بیابان شور، راه شور) صرفا به دلیل وجود آب‌های شور در این بیابان است، اگر چه در بعضی از نوشته‌های به جا مانده از قدیم نام این بیابان را به بیابان یزد، بیابان بهاباد و یا بیابان طبس هم اطلاق کرده‌اند.
در بیابان شور یا بیابان بهاباد برخلاف بیابان لوت شمالی، بیشتر از آن که دشت ببینیم، عوارض ناهموار دیده می‌شود که احتمالا تشکیل آن‌ها از دوران رسوبی دوم زمین‌شناسی است.
در این بیابان سه راه بزرگ از مشرق ( کوهبنان به طبس)، مرکز (راه شور از بهاباد به طبس +) و مغرب (تقریبا همان راه طبس به یزد فعلی)، کرمان و یزد را به قُهستان پیوند می‌داده است که هر سه از راه‌های تاریخی و بسیار کهن می‌باشند به گونه‌ای که مارکوپولو سیاح ونیزی نیز در سفرنامه خود، عبور از این بیابان را در هشتصد سال پیش ذکر کرده است.
لازم به ذکر است که گروه یاردانگ در زمستان سال ۱۳۹۷ مسیر راه شور را در این بیابان پیموده و با تحقیقات کتابخانه‌ای و میدانی توانست تا با بدست آوردن نشانه‌های ذکر شده در منابع، به حقیقت وجودی این راه (راه شور) و سپس احیا و اثبات آن برسد.
راه شور بنا به آنچه در سفرنامه مارکوپولو ثبت شده است و در حدود هشتصد سال پیش توسط این سیاح ونیزی پیموده شده است (از بهاباد به فهلنونج، فهنونج).
به عنوان نمونه، در گزارشات پرفسور مستوفی جغرافی‌دان بزرگ ایرانی که در خصوص بیابان لوت تحقیقات جامعی از خود به جای گذاشته نیز از این راه و نشانه‌های عبور در آن گزارش شده است. (به دلیل ارتباط راه کاروانیان از خراسان جنوبی به کرمان)
از این راه و در گزارشات جغرافیایی، دکتر مستوفی در قسمتی از آن به نقل از اصطخری گفته که به مکانی به نام هزارچیل برمی‌خوریم با این نشانه‌‌ها: شیست‌های ورقه‌ای از زمین بیرون زده که در طول زمان، کاروانیان ورقه‌های شکسته را جمع‌آوری کرده و در کنار هم قرار داده که به مانند میل‌های نشانه راه درآمده و این مکان را هزارچیل می‌گویند.
لازم به ذکر است که سون هدن مستشرق سوئدی هم از این بیابان عبور کرده و به نوعی پا در جای پای مارکوپولو گذاشته است.
عکس منسوب به این مکان (هزاچیل) را در اینستاگرام یاردانگ + و اینجا مشاهده می‌کنید.
Comments ۱